اتفاقاً جريانهاى تاريخى هم همين را حكايت مى‏كند، يعنى جامعه‏شناسىِ مسلمين را همين‏طور نشان مى‏دهد. لهذا عمر گفت: ما كه على را به خلافت انتخاب نكرديم «حيطَةً عَلَى الْاسْلام» بود يعنى براى اسلام احتياط كرديم، زير بارش نمى‏رفتند، قبول نمى‏كردند. يا در جاى ديگر كه با ابن عباس صحبت مى‏كرد به او گفت.

بسم الله الرحمن الرحیم اعتبار آراء عمومی درحکومت دینی انسان موجودی اجتماعی وحکومت لازمه زندگی اجتماعی وحیات جمعی است و انکار آن در حقیقت نفی زندگی اجتماعی است و نفی زندگی اجتماعی، به معنای نابودی و هلاکت یا نقص در زندگی نوع بشری خواهد بود. درنتیجه، وجود حکومت یک ضرورت عقلی است. وحاکمیت مردم که در واقع همان استقلال و عزت نفس و دوری از ذلت به عبارت دیگرحاکمیت ملی در جغرافیایی تعریف شده همان چیزی است که دراسلام بارها به آن سفارش شده است! البته اعتبار آرای ع

در جلسه پيش درباره آيه‏ الْيَوْمَ أَكْمَلْتُ لَكُمْ دِينَكُمْ وَ أَتْمَمْتُ عَلَيْكُمْ نِعْمَتِي وَ رَضِيتُ لَكُمُ الْإِسْلامَ دِيناً «[1]» بحث كرديم و عرض كرديم كه قرائن داخلى آيه و هم شواهد خارجى- يعنى اخبارى كه از طرق شيعه و سنى در شأن نزول اين آيه وارد شده است- نشان مى‏دهد كه اين آيه درباره موضوع غدير خم بوده است. چون بحث ما در آيات قرآن در اين زمينه است يعنى آياتى كه شيعه در اين باب استدلال مى‏كنند، دو سه آيه ديگر را نيز كه مورد استدلال علماى شيعه هست عرض مى‏كنيم براى اينكه درست روشن بشود كه سبك استدلال چيست.

اتفاقاً جريانهاى تاريخى هم همين را حكايت مى‏كند، يعنى جامعه‏شناسىِ مسلمين را همين‏طور نشان مى‏دهد. لهذا عمر گفت: ما كه على را به خلافت انتخاب نكرديم «حيطَةً عَلَى الْاسْلام» بود يعنى براى اسلام احتياط كرديم، زير بارش نمى‏رفتند، قبول نمى‏كردند. يا در جاى ديگر كه با ابن عباس صحبت مى‏كرد به او گفت.